JAK OBLICZYĆ WARTOŚĆ ZACHOWKU

Kiedy osoba najbliższa pominie nas w testamencie lub przekaże swój majątek przed śmiercią na rzecz innych osób, mamy możliwość starać się o wypłatę nam zachowku – instytucję stworzoną w celu ochrony interesów majątkowych osób najbliższych spadkodawcy. W jaki sposób obliczyć należny nam zachowek?

1. Ustalenie udziału w spadku, stanowiącego podstawę do obliczenia zachowku.

Obliczenie zachowku należy rozpocząć od ustalenia udziału, w jakim uprawniony (o tym kto jest osobą uprawnioną do zachowku przeczytasz tutaj) byłby powołany do spadku z ustawy, przy czym zgodnie z art. 992 k.c. przy ustalaniu tego udziału uwzględnia się także spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili, natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni.

Następnie stosownie do art. 991 § 1 k.c. udział ten mnoży się, przez 2/3 jeżeli uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy lub małoletni, a w pozostałych sytuacjach – przez 1/2. Otrzymany wynik to właśnie udział spadkowy stanowiący podstawę do obliczenia zachowku.

Przykład :

Spadkodawca pozostawił troje dzieci X, Y, Z. X na podstawie aktu notarialnego zrzekł się dziedziczenia po ojcu. Udział spadkowy, w jakim Y i Z byliby powołani do spadku wynosi, zatem po 1/2. Y w chwili śmierci spadkodawcy był małoletnim. Udział spadkowy stanowiący podstawę dla obliczenia zachowku Y to 1/3 ( ½ x 2/3). Udział spadkowy stanowiący podstawę dla obliczenia zachowku dla Z to 1/4 (1/2 x ½).

2. Ustalenie substratu zachowku.

Kolejnym etapem obliczania zachowku jest ustalenie tzw. substratu zachowku – art. 993-995 k.c.. Ustalenie substratu zachowku wymaga przede wszystkim określenia czystej wartości spadku. Czysta wartość spadku stanowi różnicę pomiędzy stanem czynnym spadku, czyli wartością wszystkich aktywów spadku, których wartość ustalana jest według ich stanu z chwili otwarcia spadku i cen z chwili orzekania o zachowku a pasywów spadku, czyli sumą długów spadkowych, z pominięciem jednak długów wynikających z zapisów i poleceń.

Pamiętać należy, że dla ustalenia substratu zachowku do wartości spadku dolicza się darowizny dokonane przez spadkodawcę, bez względu na to, na czyją rzecz zostały one uczynione, z wyjątkiem drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych i dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku. Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalenia zachowku

Przykład:

Spadkodawca pozostawił lokal mieszkalny o wartości 150 000 zł, samochód o wartości 20 000 zł. Spadkodawca posiadał także dług w banku wynikający z wziętej przez niego pożyczki w kwocie 5 000 zł. Przed śmiercią na rzecz X przekazał motor o wartości 10 000 zł. Aktywa spadku wynoszą, zatem 170 000 zł (lokal + samochód). Pasywa wynoszą 5 000 zł. Darowizna wynosi 10 000 zł. Substrat spadku stanowi 175 000 zł (aktywa – pasywa + darowizna).

3. Podsumowanie.

Obliczanie zachowku zamyka operacja pomnożenia substratu zachowku przez udział spadkowy stanowiący podstawę do obliczenia zachowku. Jej wynik wyraża wysokość należnego zachowku.

Przykład :

Wartość substratu zachowku wynosi 175 000 zł x udział spadkowy dla Y 1/3.

Powyższy artykuł jedynie w sposób ogólny przedstawia, w jaki sposób obliczyć zachowek. Istnieją jednakże skomplikowane stany faktyczne, które opierać się będą na wyjątkach i różnych interpretacjach prawnych. W przypadku wszelkich wątpliwości lepiej skorzystać z pomocy profesjonalnego prawnika, które przeprowadzi nas przez zawiłości prawne. Zapraszamy do kontaktu: http://www.adwokat-pierog.warszawa.pl |Adwokat Warszawa | Adwokat Prawo Spadkowe | Adwokat Spadki