WYDZIEDZICZENIE – przesłanki i forma wydziedziczenia

Wydziedziczenie to nic innego jak pozbawienie spadkobierców ustawowych prawa do zachowku. Decyzja spadkodawcy o wydziedziczeniu konkretnej osoby musi zostać zawarta w testamencie. Przyczyny wydziedziczenia są ściśle określone w art. 1008 k.c. Zgodnie z przyjętym orzecznictwem, dla skutecznego pozbawienia prawa do zachowku danej osoby, nie wystarczy ogólnie wskazanie podstawy jej wydziedziczenia. W jaki sposób, zatem skutecznie wydziedziczyć spadkobiercę ustawowego?

Przesłanki wydziedziczenia

Zgodnie z art. 1008 k.c. spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych (dzieci, wnuki itd.), małżonka, rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:

1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Powyższy przepis zawiera zamknięty katalog przyczyn, które mogą pozbawić spadkobierców ustawowych prawa do zachowku (czym jest zachowek i komu przysługuje dowiesz się więcej z poprzedniego artykułu tutaj) . Zwrócić należy uwagę, że podstawą do wydziedziczenia będzie wyłącznie takie zachowanie spadkobiercy, które cechuje pewna naganność. Co ważne, w przypadku przesłanki postępowania w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego jak również nie dopełniania względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych, mowa jest o  zachowaniu uporczywym. Stan tworzący podstawę do wydziedziczenia musi, zatem charakteryzować się długotrwałością lub też powtarzalnością nieprawidłowych czynów, przy czym nie muszą być one identyczne.

Uporczywym postępowaniem w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego będzie, więc: prowadzenie nagannego trybu życiu polegającego na popełnianiu przestępstw, zaniedbywaniu własnej rodziny, alkoholizmie, narkomanii. Istotnym przy tym jest to, by takie postępowanie było sprzeczne z wolą spadkodawcy i miało cechy długotrwałości.

Uporczywym nie dopełnianiem względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych będzie z kolei zaniedbywanie obowiązków opieki nad spadkodawcą, brak kontaktów i ustanie więzi uczuciowej, nie dopełnianie obowiązków alimentacyjnych. Postępowanie to musi mieć cechy trwałości.

Warto jednak podkreślić, iż dla skutecznego wydziedziczenia danej osoby, przyczyny braku kontaktów między spadkodawcą a uprawnionym do zachowku muszą wynikać wyłącznie z zachowania, decyzji uprawnionego. Jak wskazał, bowiem Sąd Apelacyjny w Poznania w wyroku z dnia 28 maja 2013 r. zaniechanie widywania się spowodowane wzajemnymi zarzutami, nawet, jeżeli trwało przez kilka lat nie może samo przez się stanowić przyczyny wydziedziczenia (wyrok SA z dnia 28 maja 2013 r. I ACa 412/13).

Forma wydziedziczenia

Wydziedziczenie może nastąpić za równo w testamencie powołującym do dziedziczenia, jak i w testamencie negatywnym.

Dla skutecznego wydziedziczenia konkretnej osoby spadkodawca w treści testamentu powinien w sposób precyzyjny opisać przykłady zachowania osoby uprawnionej do zachowku, bądź ich brak, które w jego ocenie powinny pozbawić go udziału w spadku. Nie wystarczy, więc ogólnikowe stwierdzenie, czy nawet wskazanie wyłącznie ustawowej przyczyny bez jakichkolwiek opisów nagannych postępować uprawnionego.

Zapraszamy do kontaktu z naszym Adwokatem: www.adwokat-pierog.warszawa.pl |Adwokat Spadki